فلسفه غرب عقل گرایی را جدی نگرفته است/مباحث هستی شناسانه تاثیر زیادی در علوم انسانی دارند

آیت الله یزدان پناه با اشاره به اینکه مباحث هستی شناسانه و انسان شناسانه تاثیر زیادی در علوم انسانی دارند، گفت: فلسفه و معرفت شناسی غرب عقل گرایی را جدی نگرفته است و کنار گذاشته، بنابراین اتفاقات امروز غرب ثمره جدی نگرفتن عقل گرایی است.

به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، آیت الله «سید یدالله یزدان پناه» در نشست «اسلام و نسبت آن با علوم انسانی» که توسط گروه عرفان و موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) برگزار شد، گفت: علوم انسانی مولفه هایی دارد که مربوط به کنش های انسانی و شهودی هستند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

استاد سطح عالی فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم افزود: حوزه توصیف و توجیه هر دو در علوم انسانی وجود دارد، تکثر روشی دارند و از مبادی هستی شناسانه برخوردار هستند.

 

وی با بیان اینکه باید هویت علم را جدی گرفت، خاطرنشان کرد: تجربه موجود در فلسفه اسلامی به عنوان الگوی موفق برای تولید علم می تواند محسوب شود اما در بیشتر موارد با مسایل و موانعی در این زمینه مواجه هستیم.

 

آیت الله یزدان پناه با بیان اینکه جامعه شناسی اسلامی زمانی به عنوان علم مفروض است که مولفه های 9 گانه را داشته باشد، خاطرنشان کرد: در فلسفه اسلامی حقیقت فلسفه رسیدن به واقعه است اما برای دست یافتن به آن معیارهایی نیاز دارد. در علوم انسانی و حتی علوم تجربی مبانی را به گونه ای قرار می دهند که فضای مبانی شناسانه را بر هم بزند.

 

وی با بیان اینکه باید نوع نگاه ما به علم تغییر کند، گفت: زمانی که به معنای متعارف علم توجه می کنیم در علومی مانند آمار و احتمالات نوع نگاه ما به آنها نوع کار را تغییر می دهد. در این گونه موارد باید ببینیم دین چه می گوید و به صورت عالمانه هم این موارد را مورد مداقه قرار دهیم تا مبنای معرفت شناسی را ایجاد کنیم.

 

آیت الله یزدان پناه ادامه داد: گرفتاری هایی که وجود دارد، این است که در علوم انسانی نمی خواهیم چیزی بگوییم بلکه می خواهیم به نوعی با نگاه اکانتی، علوم انسانی را سامان دهیم در حالی که دین می گوید باید نسبت به مسایل نگاه قرآنی داشته باشیم؛ بنابراین مباحث هستی شناسانه و انسان شناسانه تاثیر زیادی در علوم انسانی دارند.

 

وی افزود: آنچه که در علوم انسانی می گذرد با روح کار سازگار است و باید به عنوان علم واقعی به آن بپردازیم. ما باید داعیه دار این باشیم که چرا علوم انسانی را به اینجا رسانده ایم؟ درست است از یک جهت علوم انسانی علم متعارف شده است اما پایه های اشتباه دارد و باید آن را اصلاح کنیم.

 

آیت الله یزدان پناه با بیان اینکه قیاس فلسفه غرب و فلسفه اسلامی چهارچوب ها و محتواهای متفاوت به دست می دهد، افزود: باید جامعه شناسی اسلامی را مورد مطالعه علمی قرار دهیم چرا که هم در صحنه علم و هم معارف دینی می توان از آن استفاده کرد.

 

وی در پاسخ به این سوال که جامعه شناسی اسلامی رویکرد تهذیبی دارد یا رویکرد تاسیسی، گفت: تاسیس بدون تهذیب امکان پذیر نیست و ما در خصوص جامعه شناسی اسلامی رویکرد تاسیس داریم. تک تک گزاره ها را باید مورد بررسی قرار دهیم و راه رفته ولا غلط به ما نظارت درست می دهد.

 

آیت الله یزدان پناه با بیان اینکه شیخ اشراق تلاش فیلسوفانه انجام داده است، گفت: مهم این است که فیلسوف می گوید هستی شناسی قدسی است و من چگونه به این ساحت برآیم و دیگران را چگونه به این سمت سوق دهم.

 

وی خاطرنشان کرد: دین در بستر قضا و قدر، بدها را معنا کرده است. تدبر پی در پی بین واقع و دینی که از واقع به نحو قدسی سخن گفته است، می تواند ما را در دست یافتن به نکات ظریف در فلسفه اسلامی یاری رساند. دین نسبت با اسماء ذاتیه را گفته است و چشمان ما تیزبین نیست که بتواند آنها را ببیند و فلسفه چشمان ما را تیزبین می کند.

 

آیت الله یزدان پناه با بیان اینکه قرآن بینات استدلالی را به درستی و کامل بیان کرده است، گفت: از دل لا الا اله الله کلمه فعبدنی استخراج می شود و خود قرآن استدلال ها را گفته است. در قرآن زمینه ها و پایه هایی که می خواهیم مانند مانند معرفت شناسی اسلامی وجود دارد و قرآن برای معرفت شناسی حجت قایل است. معرفت شناسی اسلامی بین داریم و آنها جزء بینات قرآنی هستند.

 

وی افزود: در بسیاری از مباحث علوم انسانی پایه های مطرح شده بسیار محکم تر است در حالی که ما از آنها استفاده نمی کنیم. ما باید کنش انسانی را معناگرا بدانیم و فقط رفتارگرا نباشیم.

 

آیت الله یزدان پناه با بیان اینکه باید در قرآن و اسلام مداقه کرده و از آنها علوم انسانی را استنتاج کنیم، گفت: قرآن در تمام لحظات حاضر است اما کیفیت حضور قرآن باید مطرح شود.

 

وی در خصوص نسبت و رابطه نظریه اسلامی سازی علوم انسانی با قلمروی دین گفت: دین قرار نیست به صورت کامل به مسئله علوم انسانی ورود کند چرا که مبنای دین اکتشاف است. جامعه شناسی قدسی را می شناسیم، واقع را به هر مقدار که می گوید و قابل استناد است مورد بررسی قرار می دهیم. قرآن کتاب ......... است و پیوسته می باشد و باید بعد مادی وجود داشته باشد که قابلیت معنوی نیز داشته باشد. در قرآن بسیاری از اسرار خلقت را می توان کسب کرد.

 

آیت الله یزدان پناه افزود: چون علم اکتشافی است از دین در فضای اکتشافی آن هم از نوع قدسی می توانیم استفاده کنیم. در فضای جامعه شناسی اگر دین و قرآن را امتداد دهیم چون قدسی است، اعتماد کامل وجود دارد.

 

وی تصریح کرد: دین به دنبال سعادت انسان است و سعادت یکی از مباحث اصلی گفت و گو در  صحنه اجتماعی است، بنابراین معنا ندارد که دین در این مقوله سکوت کند و بگوید انسان هر کاری که می خواهد انجام دهد.

 

آیت الله یزدان پناه با اشاره به فلسفه صدرایی گفت: صدرا سن بلوغ را به عقل عملی ارتباط می دهد که از آن نتیجه می گیرد. بلوغ آنجایی است که عقل عملی وجود دارد.

 

استاد سطح عالی فلسفه و عرفان حوزه علمیه قم گفت: تلاش های پیشین ما این است که عقل اکثری و دایمی چگونه می تواند به ذات برسد و وقتی به ذات برسیم، می توانیم آن را گسترش دهیم.

 

آیت الله یزدان پناه تاکید کرد: فلسفه غرب و معرفت شناسی غرب عقل گرایی را جدی نگرفته است و کنار گذاشته، بنابراین اتفاقات امروز غرب ثمره جدی نگرفتن عقل گرایی است.

 

وی با بیان اینکه دین حق را گفته است و باید با لوازم اش به آن نکته برسیم و بتوانیم از آن استفاده کنیم، گفت: نگاه ما باید به مسئله دین عالمانه باشد. در قرآن نیز آمده است اگر تعامل های پایه ای درست باشد و تعامل دو طرفه با دین داشته باشیم، مثلا در مورد موضوع ربا که در قرآن نیز به آن اشاره شده است، تبیین دقیق اقتصادی برای آن پیدا می شود.  

 

پایان پیام/47

منبع: شبستان

کلیدواژه: جامعه شناسی اسلامی علوم انسانی هستی شناسانه فلسفه اسلامی معرفت شناسی عقل گرایی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۱۰۲۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تنها مکتبی که قادر به اداره جهان بوده قرآن و عترت است

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت الله عبدالله جوادی آملی در دیدار «سید محمد شوالا حیدرا» رهبر شیعیان و عضو ارشد مجلس اعلای اسلامی کشور مالی گفت: قرآن کریم، همگان را به عدل و صلح دعوت می کند و معیار فضیلت انسانها از نظر دین اسلام، علم صائب و عمل صالح است.

آیت الله جوادی آملی ضمن آرزوی توفیق برای رهبر شیعیان کشور مالی و مسلمانان منطقه، تاکید کرد: اسلام در قرآن و عترت تجلی کرده و بدون اهل بیت عصمت و طهارت (ع) نمی‌توان به حقیقت قرآن رسید.

وی افزود: عناصر محوری قرآن کریم سه چیز است و اهل بیت همین سه چیز را تبیین کردند، اول درباره خود مسلمانها، دوم درباره موحدان عالم (اعم از مسلمانان، یهودیان و مسیحیان) و سوم بخش بین المللی و جهانی قرآن کریم است که این کتاب الهی برای هر سه بخش برنامه جداگانه دارد.

این مرجع تقلید گفت: قرآن کریم یک کتاب جهانی است، و تعبیرهای بلند قرآن این است که ﴿هُدیً لِلنّاس‌ِ﴾، ﴿نَذِیراً لِلْبَشَرِ﴾، ﴿کَافَّةً لِلنَّاسِ﴾، ﴿لِلعالَمینَ نَذیرًا﴾؛ لذا وقتی امام زمان (عج) ظهور می‌کنند و جهان را آباد می‌نمایند، با برنامه‌های جهانی قرآن کریم را تبیین خواهد کرد.

وی اظهار داشت: اگر قرآن رهاورد انبیاء (در زندگی جاری) نباشد، همان جاهلیت گذشته بر می‌گردد، آنچه که الان صهیویست ها در غزه انجام می‌دهند، این کودک کشی‌ها و این نسل کشی در غزه، جاهلیت گذشته می‌باشد که سرایت کرده است.

وی افزود: اینکه ما در لیالی متبرکه قدر، قرآن را بر سر می‌نهیم یعنی تاج سر همه انسانها، رهنمودهای قرآن کریم است، چون قرآن، همگان را به عدل و صلح دعوت می کند.

آیت الله جوادی آملی گفت: در شرایط اوضاع کنونی جهان، تنها مکتبی که می‌تواند جهان هشت میلیاردی را اداره کند، قرآن و عترت است.

وی در پایان برای تمامی مسلمانان و شیعیان آن منطقه سلام فرستاد و برایشان سعادت در دنیا و آخرت از خداوند مسالت کرد.

سید محمد شوالا حیدرا رهبر شیعیان و عضو ارشد مجلس اعلای اسلامی کشور مالی، در ابتدای این دیدار با ابراز خوشحالی از حضور در کشور ایران و دیدار با آیت الله جوادی آملی اظهار داشت: به برکت انقلاب جمهوری اسلامی ایران، مردم منطقه ما با تشیع و اهل بیت (ع) آشنا شدند و اگر شیعه در آن منطقه، رشدی کرده‌است همه به برکت انقلاب جمهوری اسلامی ایران بوده است که از این بابت خدا را شکرگزاریم.

کد خبر 6098298